Thơm hay Dứa (Ananas comosua (L.) Merr.) thuộc họ Dứa (Bromeliaceae).
Mô tả: Cây có thân ngắn. Lá mọc thành hoa thị, cứng dài, ở mép có răng như gai nhọn (khóm), có khi rất ít (thơm). Khi cây đã lớn thì từ chùm lá đó mọc ra một thân dài 20 - 40cm, mang một bông hoa, tận cùng bằng một chùm lá nhỏ. Bông hoa gồm nhiều hoa, mỗi hoa mọc ở nách một lá bắc màu tím, các hoa này dính nhau. Khi hình thành quả thì các lá bắc mọng nước tụ hợp với trục của bông hoa thành một quả mọng kép có màu vàng hay màu gạch tôm, các quả thật thì nằm trong các mắt Dứa.
Bộ phận dùng: Quả, nõn cây và rễ cây.
Nơi sống và thu hái: Cây được trồng khắp nơi để lấy quả ăn và xuất khẩu. Thường ra quả vào mùa hạ. Nõn cây thu hái tốt nhất vào mùa xuân. Thường dùng tươi. Dứa còn là nguyên liệu chiết bromelin, một men thủy phân protein, có nhiều trong thân Dứa (phân lõi trắng của chồi), trong quả (ở vỏ Dứa có nhiều hơn trong dịch chiết quả).
Hoạt chất và tác dụng: quả Thơm gồm các thành phần chính sau đây:
Nước 75,70, chất đạm 0,68, chất béo 0,06.
Chất đường 18,40 (saccharoza 12,43, glucoza 3,21)
Chất chiết xuất 4,35, Xenluloza 0,57, Tro 1,24
Các axit: xitric và malic, các vitamin A, B,C.
Một chất men tiêu hóa là bromelin có thể thủy phân trong vài phút một lượng protein bằng 1000 lần trọng lượng của nó và so sánh được với pepsin và papain. Ngoài ra còn có iốt, manhê, mangan, kali, canxi, photpho, sắt, lưu huỳnh.
Quả thơm có tính chất bổ dưỡng, dễ tiêu, lợi tiểu, tẩy độc. Được chỉ định dùng trong trường hợp thiếu máu, giúp sự sinh trưởng, dưỡng sức, thiếu khoáng chất, trong chứng khó tiêu, khi bị ngộ độc, chống xơ cứng động mạch, trong bệnh viêm khớp, thống phong và sỏi, trong chứng béo phì.
Bromelin được dùng chữa bệnh rối loạn tiêu hóa dạ dày, ruột, dùng làm thuốc tiêu viêm, giảm phù, chữa các vết thương, vết bỏng cho mau thành sẹo.
Cách dùng: Ăn quả thật chín hoặc dùng nước chiết từ quả, hoặc dùng bromelin. Nhân dân ta còn dùng rễ Thơm làm thuốc lợi tiểu trị chứng đái khó, đái ra sỏi sạn, nước ép lá và quá xanh nhuận tràng và xổ, nõn cây làm thuốc chữa sốt (20g sắc hay giã uống).
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Xem thêm: TRỊ BỆNH BẰNG TRÁI CÂY - QUẢ DỨA
Nhận xét
Đăng nhận xét