Trong các loại rau, thì Măng tây được coi là loại rau cao cấp quý. Bộ phận dùng làm rau ăn là các mầm non nằm trong đất, hình dáng giống như cây Măng trúc, Măng sặt ăn rất ngon.
Cây Măng tây - Asparagus officinalis L., thuộc họ Thiên môn đông - Asparagacae. Cây thảo có những rễ và thân mọc ngầm trong đất mà thường được gọi là thân rễ, với những thân đứng mọc trong không khí lởm chởm những vết sẹo của những nhánh đã rụng.
Hoa rất nhỏ, màu lục nhạt, tập hợp 1-4 cái thành khóm ở nách lá. Quả mọng, hình cầu, màu đỏ.
Người Ai cập đã biết trồng cây Măng tây, nhưng chính người Hy lạp đã đem nó vào trồng ở miền nam nước Ý và Pháp. Ở nước ta, Măng tây được nhập trồng nhưng diện tích gieo trồng hiện nay rất ít ỏi, chỉ tập trung ở vài cơ sở thuộc ngoại thành Hà nội. Hàng năm, Măng tây được thu hoạch từ tháng 3 trở đi sau khi đã trồng được một năm, và thu liên tiếp cho đến tận cuối tháng 9, Nếu chăm bón tốt, có thể thu được trong 5-6 năm liền rỗi mới phải trồng lại. Năng suất mỗi hécta ở cây trồng 2 năm đẫu và năm cuối khoảng 6,5-7,5 tấn/ha, năng suất cao nhất đạt tới 9-10 tấn/ha ở các năm thứ 3 và thứ 4. Người ta thu hoạch măng vào lúc mặt trời chưa mọc thì măng mới trắng và ngon.
Hiện có vài nơi ở Đà Lạt, người ta thử trồng Măng tây nhưng không kết quả bao nhiêu. Trồng măng tây phải đầu tư công làm đất, phải trộn tro và cát vào đất để đất dược xốp giúp cho măng dễ đâm chồi. Muốn cho chồi măng được cao và mập thì khi chồi măng vừa ló lên mặt đất, người ta úp một ống tre cưa hết mắt ở hai đầu để chồi măng sẽ trắng, mập và dài.
Măng tây là loại rau ngon nhựng mức độ sử dụng không phổ biến bằng các loại rau khác vì đắt, không phải vì không có mà chính vì kỹ thuật sản xuất tương đối cầu kỳ.
Người ta đã biết trong 100g phần ăn được của Măng tây có 93,7 nước; 2,2g protit; 1,2g glucid; 2,3g chất xơ và một số chất khoáng khác như calciumn, phosphor ... Không thấy có vitamin. Trong măng tây có một lượng đáng kể hợp chất có nitơ là asparagin rất cần cho sự xây dựng, sự phân và sự hồi phục có thể xẩy ra của các tế bào trong cơ thể.
Măng tây cũng được sử dụng làm thuốc như phần thân rễ của cây nhưng tác dụng hơi kém hơn. Nó là loại thuốc lợi tiểu, khi người ta ăn măng tây thì nước tiểu có mùi đặc biệt. Do đó nó được chỉ định dùng cho những người yếu thận (trừ trường hợp viêm đường tiết niệu), cho những người đau bàng quang, đau gan, đau tim, và cho cả những người bị bệnh thống phong. Nó đặc biệt có hiệu quả đối với bệnh suy gan mật; nó làm dịu cơn đau đánh trống ngực. Măng tây cũng có ích cho người lao động trí óc có sức làm việc dẻo dai hơn.
Có thể dùng dưới dạng làm rau ăn, có thể ăn nhiều theo ý muốn, hoặc dùng dưới dạng thuốc hãm hay thuốc sắc uống hàng ngày.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Nhận xét
Đăng nhận xét