Rau trai, Rau trai ăn, Rau trai trắng, Cỏ lài trắng, Trai thường - Commelina communis L., thuộc họ Thài lài - Commelinaceae. Cỏ cao 25-50cm hay hơn, hơi có lông mềm, có lông tơ hay lông lởm chởm. Rễ dạng sợi. Thân phân nhánh, thường ngả xuống, đâm rễ ở các đốt. Lá thuôn hay hình ngọn giáo, có bẹ ở gốc, dài 2-10cm, rộng 1-2cm, không cuống. Cụm hoa xim không cuống, có những lá bắc dạng mo bao quanh. Hoa màu xanh lơ. Quả nang thường bao bởi bao hoa, thuôn hay gần hình cầu.
Rau trai là loại cỏ của những nơi ẩm ướt, ở ruộng khắp vùng Viễn Đông. Ở nước ta và một số nước khác (Ấn độ), người ta hái các ngọn non dùng luộc hay nấu canh như các loại rau khác. Có thể ăn chống đói. Người ta đã biết, trong cây có các thành phẩn: protein 7,80%; lipid 0,90%, dẫn xuất không protein 59,75%; cellulose 21,15% và tro 12,80%.
Người ta dùng toàn cây để làm thuốc, dùng tươi hay phơi khô. Rau trai có vị ngọt nhạt, tính hơi lạnh, có tác dụng giải nhiệt, kháng sinh, kháng viêm, lợi tiểu, tiêu sưng, tiêu thũng. Thường được chỉ định dùng chữa : 1. Cảm cúm do nhiễm khuẩn đường hô hấp; 2. Viêm amygdal cấp, viêm họng; 3. Phù thũng, nhiễm khuẩn đường niệu - sinh dục; 4. Viêm ruột cấp. kiết ly. Liều dùng 30-40g, đạng thuốc sắc.
- Chữa viêm họng, sưng amygdal, dùng Rau trat tuơi 30g sắc uống, hoặc dùng 90-120g cây tươi giã nát, chiết nước cốt uống thường xuyên.
- Chữa viêm cầu thận cấp, phù thũng, đái ít: Rau trai 30g, Có xước, Mã đề đều 30g, sắc uống.
- Chữa phong thấp, viêm khớp và phù tim: Rau trai thái nhỏ và Đâu đỏ, đều 40g nấu ăn, uống cả nước.
- Viêm phần trên đường hô hấp: Rau trai 30g, Bồ công anh Trung quốc, Dâu tằm 30g, sắc nước uống.
Có những loài khác cũng dùng làm rau ăn được như:
- Rau trai thường (Commelina diffusa Burm. f.) còn gọi là Rau trai trắng, Cỏ trai gần giống loài trên nhưng đâm rễ nhiều ở các mấu, hoa nhỏ, hột có mạng. Các ngọn non cũng dùng được làm rau xanh cho người. Thân lá Rau trai trắng dùng làm thức ăn tốt cho trâu bò, lợn. Cũng dùng tốt cho bê con trong thời kỳ cai sữa.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Nhận xét
Đăng nhận xét