* Đặc tính:
Hoa mua là một trong những loại cây quen thuộc ở nước ta. Cây hoa giản dị này cũng là cây thuốc quen thuộc của bà con các đân tộc miễn núi. Cây mua có nhiều loại, có loại màu hồng tím (dã mẫu đơn) có loại màu đỏ (mua leo), có loại màu hồng (mua núi). Tất cả đều được nhân dân dùng làm thuốc.
Cây mua hồng tím (dã mẫu đơn):
Đây là cây mua phổ biến nhất, mọc hoang ở các sườn đổi trọc, ven rừng lẫn với cây sim ở các vùng miền núi nước ta. Loại mua này mọc thành bụi, cành non có nhiều lông. Lá có hình bầu dục, mọc đối, mặt trên ráp vì có lông ngắn và cứng, mặt dưới có nhiều lông mềm. Cây ra hoa vào tháng 3 đến tháng 7, cánh hoa màu hồng tím.
Lá mua hồng tím được nhân dân ta dùng làm thuốc chữa trị nhiều bệnh:
- Chữa mụn nhọt, viêm tấy: Lấy lá tươi hơ nóng đắp. Có thể dùng riêng hoặc phối hợp với lá cà pháo tươi hơ nóng đắp vào vết đau.
- Chữa tụ máu: Lấy lá tươi giã trộn với nước vo gạo đắp vào chỗ đau.
- Chữa vàng da, băng huyết: Lấy lá sao vàng sắc uống. Ngày dùng 8-16g.
Cây mua đỏ (mua ông):
Đây là loại cây có thể cao đến 2m, cành nhỏ, có lông màu đỏ. Lá mọc đối có cuống dài màu đỏ và có lông mày, 5 gân lá lồi rất rõ, mặt dưới lá màu đỏ máu. Hoa to, mọc thành cụm 3 - 5 bông màu hồng. Mua đỏ mọc hoang nhiều ở các sườn đồi núi, chỗ có ánh nắng mặt trời. Cây ra hoa vào mùa hè, từ tháng 5 đến tháng 7.
Thân lá và mua đỏ được nhân dân ta dùng làm thuốc cầm máu, chữa vết thương, sưng tấy, tê thấp. Ngày dùng 8 - I6g, sắc uống và giã đắp.
Mua núi:
Cây mua núi là một cây loại nhỏ, mọc bò, phân nhánh nhiều. Cây này mọc hoang ở rừng núi, chỗ ẩm thấp. Thân cây nhẵn, màu xanh hay tím đỏ. Lá nhỏ, mọc đối, hai mặt nhẵn. Hoa mua núi nhỏ, màu hồng và mọc riêng lẻ hoặc 2 - 3 bông ở một ngọn thân. Quả hình cầu màu đỏ hơi tím. Mua núi ra hoa, có quả vào cuối xuân đầu hè, từ tháng 4 đến tháng 8.
Toàn cây mua núi được nhân dân ta dùng làm thuốc:
- Chữa mụn nhọt, ứ huyết, tê thấp: Lấy 8g cả cây phơi khô, sắc uống.
- Chữa bệnh phù nề ở phụ nữ sau khi sinh nở: Lấy 50 - 100g cả cây nấu nước tắm.
- Chữa sai khớp: Lấy 30g cây tươi, giã nhỏ với 30g lá náng hoa trắng, 20g lá loét mồm (còn gọi là dạ cẩm), hơ nóng đắp bó.
Mua leo:
Mua leo là một loài cây dây leo, thân dài hàng chục mét, cành mảnh, hình trụ. Lá mọc đối không cuống, hình bầu dục, phiến lá nguyên có 5 gân dọc. Cây ra hoa vào cuối xuân (tháng 4 - 5), hoa mọc thành cụm ở ngọn thân hoặc kẽ lá, buông thõng xuống, cánh hoa màu hồng hoặc đỏ.
Mua leo mọc ở ven rừng thưa, nơi có nhiều ánh sáng. Mua leo (cả cây) được nhân dân ta dùng làm thuốc chữa sưng tấy, tụ máu, thường phối hợp với một số vị thuốc khác làm cao dán.
Bài viết được trích từ sách: PHÒNG CHỮA BỆNH NHỜ RAU CỦ QUẢ QUANH TA
của lương y QUỐC ĐƯƠNG, NXB Từ Điển Bách Khoa ấn hành.
Hy vọng bài viết có ích lợi cho các bạn quan tâm.
Nhận xét
Đăng nhận xét