* Đặc tính:
- Cây dành dành có tên khoa học là Gardenia Augusta, thân cây nhỏ, cao 1 - 2 m. Lá to, mềm, ôm lấy thân cành. Hoa to, mọc ở đầu cành, màu trắng rất thơm. Quả hình thuôn bầu dục, thịt quả màu vàng cam, hạt dẹt.
- Trong quả dành dành có chứa geniposid, gardenosid, gardennin, getiobiosid, tamin, dầu béo, pectin, nonacóan. Trong lá có chứa nhiều chất diệt nấm. Trong hoa chứa nhiều chất trong đó có acid gardenic và gardenolic B, có 0,07% tinh dầu.
- Trong Đông Y, dành dành được gọi là chỉ tử, là vị thuốc có tính hàn vào ba kinh tâm, phế và tam tiêu.
* Công dụng:
- Thông thường dành dành để làm cây cảnh, quả dùng làm phẩm màu. Trong Đông Y dành dành có tác dụng thanh nhiệt tả hoả, lợi tiểu, cầm máu, tiêu viêm. Dành dành thường được dùng chữa cảm sốt, người bồn chồn khó ngủ, họng đau, miệng khát, chữa chảy máu cam, thổ huyết, đái ra máu. Ngoài ra còn dùng chữa viêm gan virut. viêm kết mạc mắt, loét miệng, đau răng, viêm thận phù thũng.
- Quả dành dành khô 6 - 12gr sắc uống, có thể phối hợp với thuốc nhân trần, hoặc nhân trần nam. Quả dành dành có thể dùng sống không chế biến gì, có tác dụng thanh nhiệt lợi tiểu.
- Lá dành dành tươi rửa sạch, giã nát đắp vào vết thương có tác dụng diệt khuẩn ngoài da, chống co thắt.
- Rễ cây dành dành rửa sạch, bỏ lõi, dùng làm thuốc cầm máu, nôn ra máu, chảy máu cam.
1. Trị sỏi đường tiết niệu, bí tiểu:
- Vỏ rễ dành dành 12g
- Cỏ mã đề 12g
- Cỏ tiền lông 12g
Tất cả sắc với 500ml nước, còn 200ml nước thuốc, chia làm 2 lần uống trong ngày. Dùng liên tục trong 10 ngày.
2. Chữa viêm kết mạc mắt, mắt đỏ sưng đau:
- Chi tử 9g
- Kim cúc 12g
- Cam thảo 3g
Tất cả sắc với 500ml nước, còn 200ml thuốc, uống vào các buổi sáng.
3. Trị chứng mất ngủ, nóng trong bụng:
- Chỉ tử sao vàng 10 quả
- Đậu đen sao vàng 50g
Tất cả sắc với 750ml nước, còn 300ml nước thuốc thì để nguội uống vào các buổi chiều theo giờ nhất định.
4. Chữa thổ huyết, tiểu ra máu, chảy máu cam:
- Chi tử sao đen 12g
- Trắc bá diệp sao đen 12g
- Cỏ mực 10g
- Rễ cỏ tranh l0g
- Diếp cá 10g
- Cỏ mần trầu 8g
- Cam thảo đất 8g
Tất cả sắc với 700ml nước, thu nước thuốc uống làm 2 lần trong ngày vào lúc đói.
5. Bong gân đau nhức:
Chi tử giã nát thành bột, trộn với nước và một chút rượu thành bột nhão, đắp lên chỗ đau và băng lại, 2 - 3 ngày thay thuốc 1 lần.
6. Chữa mụn nhọt, đầu đinh:
- Chỉ tử 120g
- Bồ công anh 16g
- Kim ngân hoa 10g
Tất cả sắc với 500ml nước, đun nhỏ lửa, thu 200ml nước thuốc, chia làm 2 lần uống trước bữa ăn. Dùng liên tục 5 ngày.
Bài viết được trích từ sách: PHÒNG CHỮA BỆNH NHỜ RAU CỦ QUẢ QUANH TA
của lương y QUỐC ĐƯƠNG, NXB Từ Điển Bách Khoa ấn hành.
Hy vọng bài viết có ích lợi cho các bạn quan tâm.
Xem thêm: THÔNG TIỂU TIỆN VÀ THÔNG MẬT - Dành Dành
Xem thêm: CÂY HOA CÂY THUỐC - DÀNH DÀNH
Nhận xét
Đăng nhận xét