Cây Hoa Chữa Bệnh - NÁO DƯƠNG HOA

Tên khác: Hoa cây Dương trích trục; Ngọc chi; Hoàng đỗ quyên.

Tên khoa học: Rhododendron molle (B1) G. Don. Họ Đỗ quyên (Ericaceae).

Nguồn gốc:

Cây được trồng ở Trung Quốc; phân bố ở Hà Nam, Giang Tô, An Huy, Triết Giang, Quảng Đông, Quảng Tây v.v...

Mô tả:

Cây gỗ, rụng lá, cao 1 - 2 m, cành già trơn bóng, không lông; màu nâu; cành non có lông ngắn, mịn. Lá đơn, mọc so le, cuống ngắn 2 - 6 mm; lá hình chuỳ viên (bầu dục) hoặc bầu dục đầu mũi mác; dài 6 - 15 cm, rộng 3 - 6 cm, hai mặt lá có lông trắng xám, mịn. Nhiều hoa thành cụm hình tán, đài hoa nhỏ, 5 răng, hình nửa tròn; tràng hoa hình chuông, màu vàng kim, 5 cảnh hình bầu dục hoặc hình trứng; nhị 5; bầu thượng, 5 ô, vòi nhuy dài, nhỏ; núm nhuy hình đầu. Quả nang hình trái xoan, dài, nhiều hạt nhỏ, màu nâu xám. Mùa hoa: tháng 4 - 5; mùa quả: tháng 6 - 8.

Bộ phận dùng:

Hoa; thu hái vào lúc bắt đầu ra hoa, thắng 4 - 5, phơi âm can hoặc ngoài trời.

Thành phần hoá học:

Hoa chứa độc tố andromedotoxin; grayanotoxin I; rhodotoxin; ericolin, rhodomollein III; rhodojaponin III, grayonotoxin III, kalmanol.

Tác dụng:

- Tác dụng làm ngừng đau.

- Tác dụng đối với hệ thống tim mạch.

- Tác dụng kháng, sắt trùng và virus v.v...

Theo Đông y:

Tính vị, quy kinh: Tân, ôn, hữu đại độc (rất độc); vào kinh can.

Công năng: Khu phong, trừ thấp; tán ứ; định thống.

Dùng điều trị: phong thấp tê đau; bị đánh bị ngã tổn thương; bì phu ngoan tiên (bệnh về da gây ngứa).

Do tác dụng chữa thấp khóp; loại trừ huyết ứ và giảm đau nên Náo dương hoa được chỉ định chủ yếu điều trị đau khớp do tê thấp và chữa sang chấn.

Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 0,6 - 1,5g; ngâm với rượu hoặc bào chế thành hoàn tán.

Dùng ngoài số lượng thích hợp, sắc nước thuốc để rửa chỗ đau hoặc giã nát hoa tươi thành chất bột nhão, đắp bên ngoài, ở chỗ đau.

Thận trọng, kiêng kỵ: Không được dùng quá liều lượng hoặc dùng kéo dài. Kiêng dùng hoặc cấm dùng đối với người yếu ớt và đối với phụ nữ có thai.

Bài viết được trích từ sách: CÂY HOA CHỮA BỆNH

của các tác giả Nguyễn Văn Đàn, Vũ Xuân Quang, 

Ngô Ngọc Khuyến biên soạn, NXB Y Học ấn hành.